بیت کوین، بد یا خوب

همیشه در تحلیل هایم از منظری به موضوع کریپتو کارنسی ها نگاه کرده ام و مزایای آن را بر شمرده ام، این بار قصد دارم کمی از تهدید هایش بنویسم و اگر راهکاری هم دارم ارائه کنم. با روشهای پرداخت فعلی مقایسه اش کنم. و به این موضوع بپردازم که اگر اصلا کشور ما ایران به سمت این تکنولوژی نرود چه میشود. خوب با یک تکنولوژی نو ظهور مواجه هستیم، در طی ده سال توانسته صدایش را به گوش همه برساند، موافقان و مخالفان جدی داشته که در طی این ده سال افراد و شرکت های مختلفی به دسته موافقان یا مخالفان پیوسته اند یا جایگاهشان را عوض کرده اند. افراد یا دولت هایی هم بوده اند که هنوز در قبال این تکنولوژی منفعل بوده اند. ماجرا ازین قرار است که وقتی به کریپتو کارنسی ها به عنوان یک ابزار پرداخت نگاه کنی، بسیاری از آنها هنوز به عنوان یک ابزار پرداخت نمیتوانند مورد استفاده قرار بگیرند، شاخ همه شان بیت کوین است، الان ممکن است در برخی معاملات حتی بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت هم استفاده شود ولی نمیتوان درحال حاضر به عنوان یک ابزار پرداخت جدی به آن نگاه کرد، دلیلیش هم واضح است، نوسان شدید قیمت بیت کوین. دیدی که به بیت کوین وجود دارد بیش از اینکه به عنوان یک ابزار پرداخت باشد بعنوان طلای دیجیتال است، بیت کوین رمز ارزی است که به عنوان اولین کریپتو کارنسی موفق جای پایش را محکم کرد و بعد ازین موضوع رمز ارزهای دیگر پا به میدان گذاشتند، این اولین بودن و این رمز و رازهای آن مانند مشخص نبودن مخترع آن باعث شده که نسبت به بقیه رمز ارزها قیمت بالاتری و نوسان بیشتری داشته باشد و در کل طلای دیجیتال باشد، رمز ارزی که همیشه میتوان روی آن برای بلندمدت سرمایه گذاری کرد. در معاملات غیرقانونی هم به عنوان ابزار پرداخت استفاده زیادی از آن میشود، بیشتر در معاملاتی استفاده میشود که قیمت برای خریدار و فروشنده ارزش و اهمیت کمتری داشته باشد و انجام شدن معامله ارزش بیشتری دارد، حالا با چند هزار یا چند میلیون دلار بالاتر یا پایین تر مانند معاملات اسلحه و یا مواد مخدر. نیاز به جابجایی مقادیر هنگفت پول هم نیست و با یک تراکنش میتوان پول را به فروشنده انتقال داد. بدون اینکه بانک مرکزی کشوری یا نهادی به آن نظارت داشته باشد. خوب این که خیلی بد به نظر میرسد، بیت کوین تبدیل شد به یک ابزار برای معاملات غیر قانونی. واقعیت فراتر ازین موضوع است. بیایید نگاهی بیندازیم به تاریخ مبادلات و روشهای انجام معامله. در ابتدای تاریخ بشر و از زمانی که مبادله بوجود آمد، مبادله کالا به کالا بود. مثلا مقداری پشم گوسفند را در ازای قطعه زمینی مبادله میکردند، یا انجیر را در ازای بادام و یا هرچیزی که توافق میکردند. نه بانک مرکزی بود و نه نهاد نظارتی.برای اینکه زیاد به حاشیه نرویم این سیر تکاملی آرام آرام به جایی رسید که پول چاپ شد، یعنی در ازای مثلا مقدار مشخصی دارایی واقعی یک کشور، دولت آن کشور اقدام به چاپ پول کرد. بعد آرام آرام ارزش پول دیگر ارتباط مستقیم با دارایی آن کشور نداشت بلکه قدرت اقتصادی آن کشور بود که مبنای تعیین ارزش پول شد. مثلا امروز شما یک صد دلاری دارید، در واقع این صد دلاری بدهی دولت آمریکا به شماست. و قدرت اقتصادی دولت آمریکا ارزش این صد دلاری شما را نسبت به سایر ارزها تعیین میکند. دلار را مثال زدم به این دلیل که مبنای محاسبه ارزش دارایی در جهان الان عرفا به دلار است. و اما کریپتو کارنسی ها به دنبال چه هستند، در چند کلام ساده خارج کردن این قدرت از دست دولت ها که اصطلاحا عنوان میشود کریپتو کارنسی ها غیر متمکز هستند. بیت کوین به عنوان طلای دیجیتال ممکن است همواره با این نوسان ها همراه باشد، و حتی رمز ارزهای معروف دیگر مانند ایتریوم. ولی همه اینها یک مسیر است تا رمز ارزها به جایگاه واقعی خود برسند و ارزش آنها لزوما بر مبنای عرضه و تقاضا و یا میزان سرمایه ای که درگیر آنها است تعیین نشود. مثالی میزنم رمزارزهایی وجود دارد که در خصوص اتومبیل است، سوابق اتومبیل مانند تصادف، بیمه ، تعمیرات و … را در شبکه بلاکچین نگهداری میکند. و میتواند پروتکلی هم برای دسترسی به آن تعریف شود. مثلا همین رمزارزها برای سوابق بیماران هم وجود دارد، که بیمار میتواند فقط به پزشکانی که صلاح میداند یا پزشکش صلاح میداند دسترسی دهد. مهم این است این داده ها در سرور خاصی نگهداری نمیشوند، بلکه در سرتاسر دنیا توزیع شده اند، و امکان از بین بردن و یا تغییر بدون اجازه آن وجود ندارد، رمز ارز دیگری را در نظر بگیرید که برای نگهداری داده به صورت رمزنگاری شده به وجود آمده است. عکسی در گوشی خود باز میکنید، این عکس هرتیکه اش در میلیونها سرور توزیع شده است و کلید خصوصی آن را فقط شما دارید و فقط شما میتوانید آن را ببینید. دیگر عکس شما در سرور خاصی نیست که اگر آن سرور از بین برود دسترسی به سرور شما مختل شود. دنیایی را تلاش کردم به تصویر بکشم که همه چیز غیر متمرکز و توزیع شده است. اینکه چگونه این سرورها کمک میکنند و مشارکت میکنند به آن پروژه بستگی دارد، مثلا گوشی موبایل من هم میتواند به عنوان یک سرور در نظر گرفته شود که بابت اینکه گوشه ای از فضای ذخیره سازی ام را در اختیار یک پروژه خاص قرار داده ام، درآمدی بابتش کسب کنم و یا در ازای آن بتوانم عکس های خودم را هم در آن فضا بارگذاری کنم. سعی کردم موضوع را ساده عنوان کنم، تقریبا از همه پیچیدگی های فنی گذشتم و اصل مطلب را عنوان کردم. این جهانی است که به سمتش میرویم. یعنی مفهوم پول تغییر خواهد کرد. پول در اختیار بانک مرکزی هیچ دولتی نیست، مفهوم پول دگرگون میشود. تحریمهای اقتصادی مانند آنچه الان میبینیم نخواهد بود. دیگر به بهانه های واهی جلوی ورود دارو به کشور ما گرفته نمیشود. این است که از نگاه آینده پژوهی ما در حال حاضر در حال زمینه سازی برای آینده پولی خود هستیم. و صرافی های ارز دیجیتال هم جایی خواهند بود که این رمز ارزها به یکدیگر تبدیل شوند ولی احتمالا مانند تبدیل ارزهای دیگر دنیا که نوسان زیادی ندارند. خوب این تکنولوژی فردا هست. ما میتوانیم سهمی از آن داشته باشیم یا نداشته باشیم، میتوانیم صبر کنیم در سالهای آینده که این تکنولوژی در دنیا پیاده سازی و اجرا شد ماهم اجرا کننده باشیم. یا میتوانیم پیشرو باشیم. در هر عرصه ای کهتوانستند دشمنان نظام به ما سخت گرفته اند ولی در این عرصه میتوانیم یکه تازی کنیم و با همت بالایمان تغییر را در دنیا ایجاد کنیم، پیشرو باشیم و هاب منطقه حداقل. این را بدانیم اگر قرار باشد مبادله مواد مخدری انجام شود، بیت کوین باشد یا نباشد این کار میشود. همان مثال معروف چاقو که هم میتوان با آن فردی با به قتل رساند و هم میتوان میوه ای را پوست کند. پس با این بهانه ها که از این ابزار میتوان برای معاملات غیرقانونی از آن استفاده کرد، از تکنولوژی که پشت سر آن است غافل نشویم. من بیشتر به مفهموم رمز ارز پرداختم، مساله رمز دارایی هم مقوله دیگری است که بخواهیم یا نخواهیم باز در دنیا همه گیر خواهد شد و دارایی دیجیتال هم هنوز هیچ نشده به رسمیت شناخته شده است که مثال بارز آن NFT میباشد. از توضیح درباره این مفهوم میگذرم ، برمیگردم سراغ همان رمز ارزها. چین بزرگترین تولیدکننده دستگاههای ماینر دنیاست ، بزرگترین فارمهای استخراج ارزهای دیجیتال را دارا است، حتی در کشورهای دیگر هم فضا برای استخراج اجاره میکنند مانند فضایهای بزرگی که در ایران اجاره کرده بود و مشغول استخراج پول آینده بود. موضوع آنقدر جدی است که رمز ارز ملی اش را هم دارد روانه بازار میکند، آنطور که شنیده ام حتی در پمپ بنزینهایش هم رمز ارز میپذیرد، بعد خبری گهگاه به خروجی خبرگزاری ها میفرستند که استفاده از کریپتوکارنسی در چین ممنوع است، تا ما بدانیم که او در تصمیمش جدی نیست. و ما به فکر این حوزه نباشیم. ولی مزارع بزرگ استخراج را در عین حال در ایران دارد. و همچنان مشغول تولید دستگاه و فروش آن به جهان است. خوب همه که قرار نیست از این تکنولوژی استفاده کنند، برخی ها لزوما باید دنباله رو باشند. حال تصویری دیگری را مجسم کنیم، ما در کنار اینکه مزارع استخراج بیت کوین که عرض کردم طلای دیجیتال است و همینطور سایر رمزارزهای مهم و با ارزش را با استفاده از منابعی که داریم گسترش میدهیم، و در واقع دارایی های ارزی خود را افزایش میدهیم، رمز ارز ملی خود را تولید کنیم و در پلتفرمهای خود بتوانیم آن را مبادله کنیم، چه اتفاقی می افتد. من تصور میکنم دو اتفاق خوب، اولیش این است که آرام آرام مراودات مالی ما با شرکای تجاری ما که بخاطر تحریمها نمیتوانیم با آن ها نقل و انتقال مالی انجام دهیم تسهیل میشود. هرچه هم تحریم کننده ها بکوشند ،ما با توجه به قدرت بیشتری که در این حوزه داریم میتوانیم فعال باشیم. مورد دیگر اینکه ما رمز ارز ملی هم داریم، که قابل تبدیل شدن به سایر رمز ارزها را دارد. کمی به بازار سنتی ارز نگاه کنیم، چه میشود که مردم تمایل دارند دارایی های خود را ارز یا سکه تبدیل کنند؟ آیا جز این است که میخواهند دارایی خود را حفظ کنند؟ حال تصویری که به ذهنتان کشیدم را مرور کنید،قسمتی از این دارایی که همین الان هم به سمت خرید اسکناس دلار و سکه میرود، با قدرت به سمت پلتفرمهایی می آید که در ایران است، و دارایی های زیادی هم دارد. آیا نتیجه اش تقویت پول ملی و همینطور در نهایت افزایش GDP نخواهد بود؟ همه مواردی که عنوان کردم انتظارش را ندارم در یک سال یا دوسال پیاده سازی شود. بلکه حرفم این است الان فرصتش را داریم تغییر ایجاد کنیم، الان فرصتش را داریم دیگران را دنباله رو خود کنیم. آیا دوست داریم ازین فرصت استفاده کنیم؟ یا دوست داریم منتظر باشیم تا ببینیم چه میشود و بعد هرچه پیش آید خوش آید.

من به شخصه اگر هدفم صرفا کسب پول باشد هیچ دلیلی برای ورود به این حوزه نمیدانم، نگاه من آینده است. من میگویم کریپتوکارنسی آینده دنیای ما است. اگر الان زمین را هموار کنیم و بذر بکاریم میتوانیم به وقتش درو کنیم. اینگونه میتوانیم در راستای منافع ملی مان کار کنیم، اینگونه میتوانیم توسعه اقتصادی داشته باشیم و این گونه میتوانیم از فرصت استفاده کنیم و فردا نصیبمان رشد کشورمان باشد. در نهایت ما فقط میتوانیم توصیه کنیم و اگر تصمیم بر چنین اقدامی شد، همه ما با کمال میل در خدمت کشورمان هستیم. همه نیروهای پر توان و انقلابی که در حال حاضر تعدادشان بیش از یکصد هزار نفر است و در این حوزه فعال هستند انشالله یکصدا در خدمت کشورشان خواهند بود.

به جز ثنای جلالش مساز ورد ضمیر

که هست گوش دلش محرم پیام سروش

رموز مصلحت ملک خسروان دانند

گدای گوشه نشینی تو حافظا مخروش